در لغت نامه زبان فارسی به معنای جعبه دنده می باشد. در فرهنگ معین به جعبه ای گفته می شود که دنده ها در آن قرار دارند و قدرت حرکت موتور به این جعبه منتقل می شود. سپس به کمک این دنده، به قسمت های دیگر انتقال می یابد. در این مطلب می‌خواهیم در مورد گیربکس اتوماتیک و دیگر انواع گیربکس برای شما توضیح دهیم.

تاریخچه گیربکس
مطالعه منابع مختلف نشان می دهد که مردم یونان باستان اولین افرادی بودند که اجسامی شبیه به چرخ دنده های امروزی ساختند. آنها این چرخ دنده ها را از چوب ساخته و با چربی حیوانی روغن کاری می نمودند. با استفاده از این ابزار، اجسام سنگین مانند مصالح را جابه جا می کردند. در برخی موارد هم ، این دستگاه را برای انتقال آب از سطحی به سطح دیگر به کار می بردند.
در قرن 18 میلادی و همزمان با انقلاب صنعتی در انگلستان، گیربکس های امروزی ساخته شدند. در آن زمان در صنعت نساجی مورد استفاده قرار می گرفتند.
امروزه پیشرفت های زیادی در زمینه چرخ دنده ها صورت گرفته است. اما در آینده شاهد پیدایش نسل جدیدی از گیربکس ها با قابلیت های بیشتر و ابعاد مناسب تری خواهیم بود.

گیربکس اتوماتیک چیست؟
وظایف گیربکس :
– تنظیم ، کنترل و انتقال قدرت از یک منبع چرخان به بخشی دیگر : گیربکس باعث انتقال قدرت از موتور به قسمت های دیگر می شود. به عبارتی به راننده کمک می کند تا بتواند خودرو را با سرعت های مختلف در شرایط متفاوت کنترل کند.
– پیشگیری از سرعت های ناخواسته : در جاده ها و سطوح شیبدار به راننده کمک می کند تا اختیار سرعت اتومبیل را در دست داشته باشد.
– تنظیم جهت حرکت خودرو : گیربکس، شرایطی را فراهم می کند تا خودرو به جلو یا عقب حرکت کند. همچنین به خودرو قدرت حرکت معکوس می دهد.
– امکان درجا کار کردن موتور : در برخی مواقع که نیاز به حرکت نیست، اما باید موتور فعال باشد، مانع انتقال نیروی موتور به چرخ ها می شود.

ساختمان کلی گیربکس :
در ساختمان یک گیربکس، تعدادی چرخ دنده وجود دارد که بر روی هم سوار شده اند. هر چرخ دنده نشان دهنده یک دنده بر روی دسته دنده خودرو می باشد. همه افرادی که رانندگی می کنند، به دفعات زیادی با دسته دنده سر و کار دارند. این دسته، رابط بین راننده و گیربکس می باشد. هر بار که راننده، دنده را تغییر می دهد به گیربکس فرمان می دهد که از چه چرخ دنده ای برای انتقال قدرت استفاده کند. ساختمان کلی در گیربکس های اتومات هم به این شکل می باشد.

.گیربکس دستی (Manual):
در این نوع از گیربکس ها، راننده با فشردن پدال کلاچ، قدرت را به گیربکس منتقل می کند. سپس از طریق چرخ دنده ها، به محور خروجی و بعد چرخ ها انتقال می یابد.
راننده باید با تعویض دنده به وسیله دسته دنده و فشار پدال به درگیری کلاچ با موتور کمک نماید. در این حالت، کنترل خودرو کاملا در دست راننده می باشد. او با تصمیم خود، سرعت خودرو را افزایش یا کاهش می دهد.
– گیربکس ترتیبی (غیر سنکرونیزه): عملکرد این گیربکس ها به صورت منظم و پشت سر هم می باشد. برای انتقال از سرعت 2 به 4 باید اول به سرعت 3 و بعد به 4 برود. به این معنی که امکان تعویض مستقیم دنده از 2 به 4 وجود ندارد. این مسئله شرایط سختی را برای رانندگان فراهم می نمود.
امروزه این گیربکس ها در موتورها مورد استفاده قرار می گیرند و در خودروها به کار نمی روند.
– گیربکس غیر ترتیبی (سنکرونیزه): در این نوع گیربکس ها، برخلاف نوع قبل، تعویض دنده به صورت منظم و پشت سر هم نمی باشد. امروزه در بسیاری از سواری ها از این نوع گیربکس استفاده می شود. در این شرایط امکان انتقال سرعت از 2 به 4 وجود دارد.

گیربکس دستی
گیربکس اتوماتیک
. گیربکس اتوماتیک :
کار کردن با این نوع گیربکس ها راحت تر می باشد. در خودروهایی که گیربکس اتوماتیک دارند، نیازی به دخالت راننده وجود ندارد. در این خودروها، پدال کلاچ حذف شده و اتومبیل به صورت خودکار، دنده صحیح را انتخاب می کند.
برای حرکت خودرو کافی است تا دنده را در حالت رانندگی قرار داده و پدال گاز را فشار دهید.
– گیربکس خودکار سیاره ای (AT): استفاده از این نوع گیربکس، در صنعت خودروسازی بسیار رایج می باشد. در گیربکس AT برای انتقال قدرت از چرخ دنده های خورشیدی سیاره ای استفاده می شود. کلاچ خودرو به صورت هیدرولیک و دارای یک سیستم کنترلی مجزا می باشد.
– گیربکس AMT : شاید بتوان گفت که این نوع گیربکس حد فاصل بین گیربکس دستی و اتوماتیک می باشد. در آن، مزایای گیربکس دستی و راحتی گیربکس اتومات دیده می شود. در این حالت، تعویض دنده و هزینه بالای سیستم های اتوماتیک وجود ندارد. پدال کلاچ حذف شده و تعویض دنده ها به کمک یک سیستم الکتریکی و یک برنامه کامپیوتری انجام می شود. در حالی که راننده هم می تواند دنده را سبک یا سنگین نماید.
AMT مخفف عبارت AUTOMATED MANUAL TRANMISSION می باشد و به معنی گیربکس دستی اتوماتیک شده است.

. گیربکس های نیمه خودکار :
امروزه در بسیاری از خودروها از گیربکس های اتوماتیک و نیمه اتوماتیک استفاده می شود.
گیربکس های نیمه خودکار، از نوع اتوماتیک نیستند و شباهت زیادی به گیربکس های دستی دارند. اما در آنها پدال کلاچ حذف شده است. در این نوع گیربکس، از محرک ها و رایانه ها برای جابه جایی چرخ دنده ها استفاده می شود.
– گیربکس تیپ ترونیک : عملکرد این گیربکس ها به دنده های معمولی اتوماتیک شباهت دارد. این نوع گیربکس به راننده امکان می دهد تا زودتر از سیستم اتومات خودرو اقدام به تعویض دنده نماید.
– گیربکس تیپ ترونیک S : این نوع گیربکس، نسخه جدید گیربکس تیپ ترونیک می باشد. راننده می تواند بدون انتخاب حالت دستی، اقدام به کم و زیاد کردن دنده نماید. اگر تا 8 ثانیه ، دنده را تعویض نکند سیستم به حالت خودکار برگشته و اختیار امور را به دست می گیرد.
– گیربکس شیفت ترونیک : در این گیربکس ها، تکنولوژی جدیدی برای تعویض دنده ها وجود دارد. در این حالت ، راننده می تواند با استفاده از اهرم تعویض دنده یا پدال های شیفتر( موجود در پشت فرمان) دنده را به صورت دستی، سبک یا سنگین نماید.

گیربکس نیمه اتوماتیک
گیربکس پیوسته متغیر و گیربکس دو کلاچه
گیربکس پیوسته متغیر (CVT) : این نوع گیربکس برای اولین بار در سال 1886 ثبت شد. در ساختمان آن، دو پولی وجود دارد که با کمک یک تسمه به یکدیگر متصل شده اند. محور اصلی پولی اول به موتور و محور اصلی پولی دوم به دیفرانسیل متصل می گردد.
استفاده از این نوع گیربکس باعث کاهش مصرف سوخت و افزایش قدرت بهینه موتور می شود.
گیربکس دو کلاچه (DCT) : گیربکس های دو کلاچه، ترکیبی از گیربکس های دستی و اتوماتیک هستند. فناوری های به کار رفته در این گیربکس ها، اختلالی در ارسال جریان نیرو به چرخ های خودرو ایجاد نمی کنند.

اجزای گیربکس
اجزای گیربکس :

گیربکس از اجزای مختلفی تشکیل شده که هریک دارای وظیفه ای مشخص می باشد. اجزای تشکیل دهنده آن شامل شافت خروجی، کاسه نمد، درپوش خروجی، پوسته گیربکس، پین بوش، چرخ سیکلوئیدی، بیرینگ خارج از مرکز، رینگ اسپیسر، ست دنده های پین، پوسته پین ها، دری پشت، فن خنک کننده و شافت ورودی می شوند.

گیربکس در کدام قسمت خودرو قرار دارد ؟

به طور معمول، گیربکس در پشت موتور خودرو قرار دارد.

مراقبت های گیربکس :

برای نگهداری از گیربکس های اتوماتیک به نکات زیر توجه نمایید.
– در زمان حرکت، اقدام به تعویض دنده نکنید.
– در حالت دنده خلاص، رانندگی نکنید.
– در آغاز حرکت، زیاد گاز ندهید.
– تا زمانی که به طور کامل توقف نکرده اید، خودرو را درحالت پارک (P) قرار ندهید.
-همواره به سرویس دائمی و منظم خودرو خود توجه داشته باشید.

اهمیت تعویض روغن گیربکس :
روغن گیربکس نقش مهمی در عمر خودرو دارد. تعویض به موقع روغن گیربکس باعث کم کردن استهلاک خودرو می شود. در صورتی که روغن گیربکس تعویض نشود یا تعویض آن با تاخیر صورت گیرد، صدمات جدی و هزینه های سنگینی را به خودرو وارد می کند. روغن گیربکس برای روانکاری انواع جعبه دنده به کار می رود.
با گذشت زمان، یاتاقان و دنده ها دچار فرسایش می شوند. این امر باعث می شود تا ذرات فلزی میکروسکوپی وارد روغن گیربکس شوند و باعث کاهش کیفیت آن گردند. در این زمان، روغن نمی تواند به صورت مناسبی جعبه دنده را روانکاری نماید.
حرارت تولید شده در گیربکس های اتوماتیک ، بیشتر از گیربکس های دستی می باشد و این امر موجب کاهش کیفیت روغن گیربکس در گذر زمان می شود.
به طور کلی در مورد انواع گیربکس ها، ورود ذرات فلزی به روغن و تماس با قطعات فرسوده باعث کاهش کیفیت روغن گیربکس می گردد. در صورتی که روغن گیربکس به موقع تعویض نشود، عمر سیستم انتقال قدرت در خودرو کاهش می یابد.

مزایای گیربکس اتوماتیک :
استفاده از گیربکس اتوماتیک دارای مزایای است که از ان جمله می توان به تعویض دنده خودکار، استهلاک کمتر، عملکرد عالی در سطوح شیب دار، رانندگی راحت و بدون خستگی اشاره کرد.

معایب گیربکس اتوماتیک :
تاخیر در تعویض دنده، عمر کمتر، هزینه های بالای تعمیر، ایراد در خلاص بودن دنده، مصرف بالای سوخت و تعویض دنده در دور موتور بالا از معایب گیربکس اتوماتیک محسوب می شوند.

مشکلات گیربکس های اتوماتیک :
برای اینکه در سیستم انتقال قدرت خودرو مشکلی ایجاد نشود، بهتر است خودروی خود را به خوبی نگهداری نمایید و به موقع برای تعمیر آن اقدام کنید.
در صورت بروز مشکلات گیربکس باید به تعمیرگاه مراجعه نمود. برخی از مشکلات گیربکس شامل روشن شدن چراغ چک موتور، صدای زوزه یا ناله، تکان های زیاد، سرو صدا در زمانی که خودرو در حالت خلاص قرار دارد، مکث در زمان تعویض دنده، نشت واسکازین، عدم امکان تعویض دنده، بوی سوختگی، بکسواد کلاچ، تعویض ناخودآگاه دنده ها و … می شوند.

مشکلات گیربکس‌های اتوماتیک
تعمیر گیربکس اتوماتیک
تعمیرگاه گیربکس :
استفاده از خدمات این مرکز، باعث بازدهی خوب و عملکرد ایده آل خودرو می شود. متخصصین تعمیرگاه گیربکس به مشتریان خود توصیه می کنند تا در زمان بندی مشخص شده اقدام به تعویض روغن گیربکس نمایند. همچنین از آنها می خواهند تا خطاهای گیربکس را جدی بگیرند و با گیربکس معیوب رانندگی نکنند.
متخصصین تعمیرگاه گیربکس در اولین قدم خطای موجود در سیستم خودرو را شناسایی کرده و سپس در جهت رفع آن اقدام می کنند. مشتریان پس از تعمیر خودرو خود، می توانند از خدمات پشتیبانی و گارانتی این مجموعه استفاده نمایند.

قیمت تعمیر گیربکس :
فاکتورهای مختلفی در تعیین هزینه تعمیر یا تعویض گیربکس تاثیرگذارند. تخصص و مهارت تعمیرکار، هزینه خرید گیربکس، قیمت روغن، هزینه قطعات موردنیاز و … بر قیمت تعمیر گیربکس موثرهستند.

دلیل تقه زدن (شوک) گیربکس چیست؟
علت گاز هرز خوردن گیربکس چیست؟
چرا گیربکس صدای زوزه و ناله می دهد؟
علت گیر کردن دنده در حالت پارک چیست؟
چرا خودرو در زمان حرکت می لرزد؟
چه عواملی باعث خلاص شدن گیربکس می شوند؟
سرویس های دوره ای گیربکس در چه زمانی انجام می شوند؟
نشانه خرابی بلبرینگ گیربکس چیست؟
خدمات آقای گیربکس :

تعمیرگاه تخصصی آقای گیربکس برای جلب رضایت مشتریان خود، بهترین و با کیفیت ترین خدمات را ارائه می دهد. خدمات این مجموعه شامل موارد زیر می گردند.

عیب یابی گیربکس
متخصصین تعمیرگاه گیربکس در اولین قدم خطای موجود در سیستم خودرو را شناسایی کرده و سپس در جهت رفع آن اقدام می کنند. در صورت بروز مشکلات گیربکس باید به تعمیرگاه مراجعه نمود. برخی از مشکلات گیربکس شامل روشن شدن چراغ چک موتور، صدای زوزه یا ناله، تکان های زیاد، سرو صدا در زمانی که خودرو در حالت خلاص قرار دارد، مکث در زمان تعویض دنده، نشت واسکازین، عدم امکان تعویض دنده، بوی سوختگی، بکسواد کلاچ، تعویض ناخودآگاه دنده ها و … می شوند. متخصصین تعمیرگاه تخصصی آقای گیربکس با تکیه بر دانش و تجربه ی خود مشکل موجود را تشخیص داده و به سرعت و با دقت اقدام به رفع آن می کنند. آنها در این راستا، از تجهیزات پیشرفته و خاصی استفاده می کنند.

تعمیر گیربکس اتوماتیک
آقای گیربکس، مجموعه ای از بهترین و با تجربه ترین تعمیرکاران را در اختیار دارد که در تعمیر انواع گیربکس های چینی، کره ای ، آلمانی، آمریکایی، فرانسوی، ایتالیایی و … مهارت بالایی دارند. معمولا تولید کنندگان خودروهای مختلف، زمان بندی تعمیر و نگهداری خودرو را ارائه می دهند. این مسئله در مورد گیربکس خودرو که بخش حیاتی آن می باشد هم صادق است. در گیربکس های اتوماتیک، انتقال گشتاور از طریق جریان روغن و ساختار هیدروالکترومکانیکی صورت می گیرد. به همین دلیل از حساسیت بیشتری برخوردار می باشد. ساختار گیربکس های اتوماتیک پیچیده تر از گیربکس های دستی است. به همین دلیل تعمیر این نوع گیربکس دشوارتر از نوع دستی بوده و به مهارت و دانش بالایی نیاز دارد. در صورت بروز مشکل، بهتر است در مراحل اولیه به تعمیرگاه مراجعه کنید تا اقدامات لازم برای رفع مشکل و تعمیر گیربکس اتومات انجام شود. در این حالت، هزینه تعمیرات کاهش می یابد و زمان کمتری صرف تعمیر گیربکس می گردد.

سرویس دوره ای گیربکس های اتوماتیک
گیربکس نقش مهمی در طول عمر خودرو دارد. اگر تعویض روغن، فیلتر و سرویس های دوره ای گیربکس های اتومات، به موقع انجام شوند، طول عمر قطعات گیربکس و خودرو افزایش می یابد. البته رانندگی اصولی و آگاهی از نحوه ی عملکرد گیربکس هم بر این مسئله تاثیرگذارند. بسیاری از کارشناسان توصیه می کنند تا افراد پس از طی مسافت بین 20000 تا 60000 کیلومتر، برای تعویض روغن اتومبیل و سرویس دوره ای آن اقدام نمایند. باید دقت داشت که در شهرهای بزرگ و شلوغ مثل تهران تعویض روغن پس از طی مسافت 20000 تا 30000 کیلومتر صورت می گیرد. دلیل این امر، وجود ترافیک و کاهش عمر روغن خودرو در این شهرها می باشد.

خدمات پس از فروش
در شرایط رقابتی امروز ، ارائه ی کالای با کیفیت باعث رضایت مشتریان می شود. یکی از وظایف مهم شرکت های توزیع کننده کالا، توجه به کیفیت کالا می باشد. مجموعه آقای گیربکس، خدمات پس از فروش را به مشتریان خود ارائه می دهد. آنها با ارائه ی این خدمات، کیفیت کالای خود را تضمین می کنند. مشتریان پس از تعمیر خودروی خود، می توانند از خدمات پشتیبانی و گارانتی این مجموعه استفاده نمایند.

فروش گیربکس اتوماتیک
آقای گیربکس علاوه بر خدمات نام برده، اقدام به فروش گیربکس اتوماتیک و قطعات مختلف آن می نماید.